‘ಬಸವ ಜಯಂತಿ-ರೇಣುಕಾಚಾರ್ಯ ಜಯಂತಿ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಬೇಡ’!
ಬಸವಣ್ಣನವರ “ಒಲ್ಲೆನಯ್ಯಾ, ಒಲ್ಲೆನಯ್ಯಾ…” ಎಂದು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುವ ಈ ವಚನವು, ಶರಣ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಶಾಲಿಯಾದ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಅಚಲವಾದ ನಿಷ್ಠೆ, ತೀವ್ರವಾದ ತಿರಸ್ಕಾರ ಮತ್ತು ರಾಜಿರಹಿತ ತತ್ವನಿಷ್ಠೆಯ ಒಂದು ತಾತ್ವಿಕ ಘೋಷಣೆಯಾಗಿದೆ.
“ಒಲ್ಲೆನಯ್ಯಾ, ಒಲ್ಲೆನಯ್ಯಾ, ನಿಮ್ಮವರಲ್ಲದವರ,
ಒಲ್ಲೆನಯ್ಯಾ, ಒಲ್ಲೆನಯ್ಯಾ, ಜಗವೆಲ್ಲವರಿಯಲಿಕೆ,
ಒಲ್ಲೆನಯ್ಯಾ, ಒಲ್ಲೆನಯ್ಯಾ, ನೀ ಮುನಿದರೆ ಮುನಿ,
ಕೂಡಲಸಂಗಮದೇವಾ, ನಿಮ್ಮಾಣೆ, ನಿಮ್ಮ ಪ್ರಮಥರಾಣೆ!”
ಈ ವಚನವು ಕೂಡಲಸಂಗಮದೇವ ಮತ್ತು ಆತನ ಶರಣ ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ (ಪ್ರಮಥರು) ಮಾತ್ರ ಮೀಸಲಾದ ಅನನ್ಯ ಮತ್ತು ಸಂಪೂರ್ಣ ನಿಷ್ಠೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕಾಗಿ, ಭಕ್ತನು ಶರಣರಲ್ಲದವರ (‘ನಿಮ್ಮವರಲ್ಲದವರ’) ಸಹವಾಸವನ್ನು ಮತ್ತು ಲೌಕಿಕ ಖ್ಯಾತಿಯನ್ನು (‘ಜಗವೆಲ್ಲವರಿಯಲಿಕೆ’) ದೃಢವಾಗಿ ತಿರಸ್ಕರಿಸುತ್ತಾನೆ. ದೈವಿಕ ಶಕ್ತಿ (ಕೂಡಲಸಂಗಮದೇವ) ಮತ್ತು ತಾನು ಸೇರಿದ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಮುದಾಯ (ಪ್ರಮಥರು/ಶರಣರು) ದೊಂದಿಗಿನ ಸಂಬಂಧವೇ ಸರ್ವಸ್ವ, ಅದೇ ಬದುಕಿನ ಕೇಂದ್ರ ಎಂಬ ಗಾಢವಾದ ಭಾವನೆಯನ್ನು ಇದು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತದೆ.
ಈ ನಿಲುವಿಗಾಗಿ ತಾನು ನಂಬಿದ ಸತ್ಯ ಮತ್ತು ತತ್ವಗಳಿಗಾಗಿ ಯಾವುದೇ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು, ಅಷ್ಟೇಕೆ ದೇವರ ಕೋಪವನ್ನೂ ಸಹ, ಎದುರಿಸಲು ಸಿದ್ಧವಿರುವ ಅಚಲವಾದ ಧೈರ್ಯ, ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸ ಮತ್ತು ರಾಜಿರಹಿತ ಮನೋಭಾವವನ್ನು ಇದು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ.
ಒಲ್ಲೆನಯ್ಯಾ” ಎಂಬ ಪದದ ಪುನರಾವರ್ತನೆ ಮತ್ತು ದೇವರ ಹಾಗೂ ಪ್ರಮಥರ ಮೇಲಿನ ಆಣೆಗಳು ಈ ನಿಲುವಿನ ಗಂಭೀರತೆ, ದೃಢತೆ ಮತ್ತು ಅಚಲತೆಯನ್ನು ಬಸವಣ್ಣನವರು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
ಇದು ಶರಣ ಸಮುದಾಯದ ಅನನ್ಯತೆ, ಅದರ ಗಡಿಗಳು ಮತ್ತು ಅದರ ಸದಸ್ಯರ ನಡುವಿನ ನಿಷ್ಠೆಯ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಹಾಗು ಲೌಕಿಕ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನಿರಾಕರಿಸಿ, ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮೌಲ್ಯಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಶರಣರ ಸಹವಾಸಕ್ಕೆ ಪರಮೋಚ್ಚ ಸ್ಥಾನ ನೀಡುವ ಮನೋಭಾವವನ್ನು ಇದು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ. ದೇವರನ್ನು ಮೆಚ್ಚಿಸುವುದಕ್ಕಿಂತಲೂ ತಾನು ನಂಬಿದ ತತ್ವಗಳಿಗೆ ಬದ್ಧನಾಗಿರುವುದು ಮುಖ್ಯ ಎಂಬ ನಿಲುವು, ಭಕ್ತಿಯ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ ಮತ್ತು ಆಳವಾದ ಆಯಾಮವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
ಸಕಲಜೀವಾತ್ಮರಿಗೆ ಲೇಸಾಗಲೆಂದು,ಅನ್ನದಾತನಿಗೆ/ಕಾಯಕ ಜೀವಿಗಳಿಗೆ ಜಯವಾಗಲೆಂದು ಪ್ರಾಥಿ೯ಸುತ್ತ, ಬಸವಾದಿ ಶರಣರಿಗೆ ಶರಣಾರ್ಥಿ ಹೇಳುವೆ.
– ವಿನಯ ಶಿರಹಟ್ಟಿಮಠ
